Een werknemer van SpoorTotaal die op staande voet werd ontslagen wegens ongeoorloofd verzuim en het verzwijgen van zijn alcoholverslaving heeft zijn ontslag met succes aangevochten. De uitkomst van zijn zaak is dat de kantonrechter het ontslag op staande voet heeft vernietigd. Ook het gerechtshof houdt de vernietiging in stand en stelt dat verslaving als ziekte moet worden aangemerkt.
Verzuim en spoorloos
In deze zaak draait het om een man die werkzaam is in de functie van medewerker projecten en die zich begin 2023 ziek meldt vanwege coronaklachten. Omdat de man na enkele weken niet teruggekeerd is op zijn werk en er geen contact meer met hem mogelijk is gaat de politie naar hem op zoek. Bij een bezoek aan zijn woning wordt hij echter niet aangetroffen. Enkele uren na het bezoek van de politie belt de huisgenoot van de man SpoorTotaal op om door te geven dat de man al langere tijd worstelt met ernstige alcoholproblemen en in bedenkelijke toestand is aangetroffen bij zijn vriendin.
Na het versturen van een brief door SpoorTotaal op 22 mei 2023 met de boodschap dat de man geschorst wordt laat hij op 25 mei 2023 aan de man weten hem op staande voet te ontslaan. Reden: het ongeoorloofd niet verschijnen op het werk en het verzwijgen van relevante informatie aan de werkgever.
Naar de rechter
Wat volgt is een door de werknemer opgestarte procedure waarbij de kantonrechter van mening is dat het ontslag op staande voet geen stand kan houden. Ook heeft de werknemer recht op een billijke vergoeding van bijna €100.000.
Hoger beroep
De werkgever kan zich niet vinden in de uitspraak van de kantonrechter en gaat in hoger beroep. Ook tijdens deze procedure verwijt hij zijn werknemer dat hij zijn alcoholproblematiek voor hem heeft verzwegen. Volgens SpoorTotaal erkent de medische wetenschap dat het gedurende een langere tijd structureel overmatig tot zich nemen van alcohol leidt of kan leiden tot beschadiging van de hersenen die zich uit in onder meer verminderde tot verstoorde nachtrust wat ten koste gaat van de alertheid en het concentratievermogen, afname van het denkvermogen, aantasting van het reactievermogen en black-outs. Dat maakt dat het alcoholgebruik de uitvoering van de werkzaamheden ook beïnvloedt of kan beïnvloeden op het moment dat tijdens de uitvoering van de werkzaamheden géén alcohol in het bloed aanwezig is. De man had volgens SpoorTotaal als geen ander moeten beseffen dat hij als gevolg van zijn problematische alcoholgebruik zijn werkzaamheden niet op verantwoorde wijze kon verrichten en een groot gevaar vormde voor zijn eigen veiligheid en de veiligheid van andere personen.
Het hof volgt SpoorTotaal hier niet in en stelt dat alcoholverslaving als ziekte moet worden gezien. Zeker gezien het feit dat de man kort na het ontslag langdurig is opgenomen in een verslavingskliniek. Het hof benadrukt daarbij dat het een feit van algemene bekendheid is dat mensen met een alcoholprobleem dit meestal ontkennen en het zelf niet als problematisch aanmerken. Alleen dat maakt al dat van de werknemer in redelijkheid niet gevergd kon worden om zijn alcoholproblematiek aan SpoorTotaal en/of de bedrijfsarts te melden. Het niet melden van de verslaving levert dan ook geen objectief dringende reden in de zin van artikel 7:678 lid 1 BW op. Daarnaast wijst het hof de werkgever op het feit dat de werkgever zijn zorgplicht heeft verwaarloosd door zijn werknemer geen adequate hulp te bieden nadat de verslavingsproblematiek hem bekend werd. Voor werkgevers geldt immers een plicht tot goed werkgeverschap en dit behelst ook het ondersteunen en begeleiden van werknemers waarvan bekend is dat zij verslaafd zijn.
Al deze factoren samen leiden tot de conclusie dat het ontslag op staande voet onterecht is. Wel ziet het hof aanleiding om de billijke vergoeding te verlagen naar €37.500.
Toch uit dienst…
Het feit dat het ontslag op staande voet nietig is verklaard, betekent niet dat de man bij het bedrijf kan blijven werken. Zijn arbeidsovereenkomst zal alsnog per 1 december 2024 eindigen.
Uitspraak: ECLI:NL:GHARL:2024:4510
