Wie van UWV een WIA-uitkering ontvangt heeft de wettelijke plicht om UWV uit eigen beweging te informeren over alles wat van invloed op de uitkering kan zijn. Dit heeft te maken met de zogeheten inlichtingenplicht (informatieplicht) die vastligt in artikel 27 Wet WIA. Wie dit niet (of te laat) doet riskeert het terug moeten betalen van (een deel van) de uitkering en het opgelegd krijgen van een bestuurlijke boete. Jaarlijks vordert UWV meer dan 20 miljoen euro terug.
Werken in bedrijf zoon
De man die centraal staat in de zaak die ik in deze blog bespreek kan hier over mee praten. Hij moet zo’n €6500 aan UWV terugbetalen. Dit nadat UWV op basis van een anonieme melding vaststelt dat de uitkeringsgerechtigde zich niet heeft gehouden aan de inlichtingenplicht. Hij zou gedurende langere tijd werkzaamheden hebben verricht in het tegelzetbedrijf van zijn zoon zonder dit aan UWV te melden.
Nadat de melding is onderzocht vordert het uitvoeringsinstituut €4.493,30 terug aan uitkering. Ook legt UWV de man een bestuurlijke boete op van €1.921,19 wegens het schenden van de inlichtingenplicht. Ook al verrichtte de man de werkzaamheden zonder hier geld voor te krijgen, UWV stelt conform de regelgeving dat er sprake is van werkzaamheden die een waarde in het economisch verkeer vertegenwoordigen. Bekend is dat UWV dit gelijk moet stellen aan het verrichten van arbeid (ik geef hier duidelijke uitleg over in mijn e-book ‘Alles over de WIA’). Dit betekent in de praktijk dat UWV de uitkering moet herzien en indien nodig moet overgaan tot het terugvorderen van teveel betaalde uitkering. Dit geldt dus ook als er niets is verdiend. Het gaat namelijk niet per sé om de verdiensten, maar of de activiteiten geld hadden kunnen opleveren zoals vaste rechtspraak duidelijk maakt.
Bezwaar en (hoger) beroep
De uitkeringsgerechtigde is het niet eens met de terugvordering en boete en tekent bezwaar aan. Dit levert hem niks op. UWV verklaart zijn bezwaar ongegrond en ziet geen reden om de boete te laten vervallen of te verlagen wegens verminderde verwijtbaarheid.
Ook bij de bestuursrechter haalt de man bakzeil. De rechtbank onderschrijft het standpunt van UWV en bevestigt dat de man de inlichtingenplicht heeft geschonden. Overduidelijk staat vast dat hij gedurende een langere periode werkzaamheden in het bedrijf van zijn zoon heeft verricht zonder dat aan UWV te melden.
De man laat het er niet bij zitten en stapt naar de hoogste rechter voor dit soort kwesties, de Centrale Raad van Beroep in Utrecht. Ook daar zit het hem niet mee. De Centrale Raad laat de uitspraak van de rechtbank in stand. Er rest voor de man niets anders dan de €6500 terug te betalen en UWV voortaan keurig in te lichten.
Oppassen met activiteiten die geld (kunnen) opleveren
De uitspraak van de Centrale Raad laat voor de zoveelste keer zien hoe belangrijk het is om activiteiten die van invloed kunnen zijn op een lopende uitkering te melden aan UWV. Geregeld ontvangt UWV (anonieme) tips of vindt hij (online) informatie die leidt tot een terugvordering en bestuurlijke boete. Procedures die hierover worden gevoerd worden zelden door uitkeringsgerechtigden gewonnen. Dit komt o.a. doordat de wetgeving rondom de inlichtingenplicht en inkomsten naast een uitkering strikt en heel duidelijk is. Dat een uitkeringsgerechtigde dit niet weet – UWV vermeldt dit overigens duidelijk in de brief met de beslissing over de WIA-aanvraag – doet hier niets aan af.
Pas dus op met het niet melden van op geld waardeerbare activiteiten, ook al ontvang je er geen geld voor. UWV kan dit zomaar anders zien en de rechtspraak is overduidelijk!
Uitspraak: ECLI:NL:CRVB:2023:574
Andere uitspraken over terugvorderingen:
- Instagram influencer met bijstandsuitkering moet ruim €17.000 aan gemeente (terug)betalen
- UWV vordert uitkering terug na anonieme melding thuisprostitutie uitkeringsgerechtigde
- UWV vordert €50.000 terug na anonieme tip over inkomsten naast WIA-uitkering
- Centrale Raad van Beroep: stel dat gratis tatouages plaatste moet 50.000 euro terugbetalen aan gemeente
- UWV ziet hennepkwekerij als zelfstandige arbeid en vordert WIA-uitkering terug
- Echtpaar moet twee ton bijstand terugbetalen na handel op marktplaats
