Wie bijna 104 weken (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is kan in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. In de praktijk merk ik dat veel mensen er standaard vanuit gaan dat ze deze uitkering ook daadwerkelijk krijgen. Dit is zeker niet altijd het geval. UWV weigert jaarlijks zo’n 30% van de aangevraagde WIA-uitkeringen. In deze blog geef ik uitleg.
Loondervingsverzekering
Allereerst is het goed om te weten dat de WIA een loondervingsverzekering is waarbij ziekte of gebrek geen medische maar economische betekenis heeft. Niet de aandoening(en) of diagnose(s) zelf staat of staan centraal, maar de medisch te objectiveren beperkingen die je als gevolg van ziekte of gebrek ondervindt. Dit kan per persoon en per omstandigheid verschillen. Het is conform de wetgeving aan een verzekeringsarts van UWV om beperkingen voor arbeid vast te stellen. In Nederland is er namelijk sprake van een strikte scheiding tussen behandelen en beoordelen, wat maakt dat uitsluitend een bedrijfs- of verzekeringsarts een uitspraak mag doen over arbeidsmogelijkheden.
Om recht te hebben op een WIA-uitkering moet er sprake zijn van minimaal 35% loonderving die door een arbeidsdeskundige van UWV wordt vastgesteld op basis van een theoretische (of praktische) schatting. Deze werkwijze ligt vast in de wet en geldt bij iedere WIA-aanvraag. De loonderving zelf wordt uitgedrukt in een arbeidsongeschiktheidspercentage. Om tot dit percentage te komen onderzoekt de arbeidsdeskundige de specifieke arbeidsmogelijkheden en vergelijkt de resterende verdiencapaciteit met het loon in het jaar voor de eerste ziektedag. Het verschil hiertussen vormt het arbeidsongeschiktheidspercentage, dat overigens niet wordt afgerond. Zo kan het dus zijn dat iemand 34,96% arbeidsongeschikt is en geen recht heeft op een WIA-uitkering. Wil je meer weten over dit proces? Check dan deze blog waarin ik meer uitleg geef.
Jaarlijks eindigt ongeveer één op drie aanvragen in een afwijzing. Het gaat dan bovengemiddeld vaak om mensen met beperkte scholing of mensen met een laag inkomen. Door het lage inkomen is er meestal sprake van te weinig (geschatte) loonderving waardoor de aanvrager geen recht op een WIA-uitkering heeft.
Begrijp dus goed dat het bij de WIA primair draait om de factor loonderving en niet om ziekte, ziek zijn of (een) diagnose(s). Zo kunnen twee personen met dezelfde medische omstandigheden en beperkingen een andere uitkomst hebben, waarbij persoon X wel een uitkering krijgt en persoon Y niet. In de praktijk geldt: hoe hoger het loon voor de eerste ziektedag, hoe groter de kans op een WIA-uitkering.
WIA 35-minner
Wie niet in aanmerking komt voor een WIA-uitkering noemen we een WIA 35-minner. Het niet krijgen van een WIA-uitkering zegt niets over de (ernst van de) medische omstandigheden, er is bij de meeste 35-minners namelijk wel degelijk sprake van structurele functionele beperkingen. Zoals je nu weet wordt de uitkering geweigerd op grond van te weinig loonderving.
Word je geweigerd voor de WIA? Dan kun je een WW-uitkering aanvragen en geldt de sollicitatieplicht. Maar let op: wie bij zijn of haar aanvraag aangeeft te ziek te zijn om te kunnen werken heeft een probleem. UWV zal je hoogstwaarschijnlijk ook een WW-uitkering weigeren. Volgens de wet moet een aanvrager van een WW-uitkering namelijk beschikbaar zijn voor (het aanvaarden van) arbeid. Wie aangeeft te ziek te zijn om te kunnen werken is niet beschikbaar voor arbeid en mag – zoals onlangs bevestigd door de Centrale Raad van Beroep (de hoogste rechtbank voor dit soort zaken) – door UWV geweigerd worden voor de WW. Dit gebeurt dan ook met enige regelmaat. Puntje van aandacht dus!
35-minners die geen werkgever meer hebben kunnen net als mensen met een WIA-uitkering gebruik maken van de no-riskpolis. Hierdoor wordt een nieuwe werkgever bij toekomstige uitval maximaal twee jaar financieel gecompenseerd voor de door te betalen loonkosten. Deze no-riskpolis geldt gedurende vijf jaar na het tekenen van een arbeidsovereenkomst. Heb je nog een werkgever? Dan val je helaas buiten de boot. Bij nieuwe uitval door ziekte wordt jouw werkgever niet gecompenseerd.
Bezwaar
Ben je het niet eens met het besluit van UWV? Dan kun je een bezwaarprocedure opstarten. Deze procedure mag je zelf – dus zonder advocaat, jurist of een andere deskundige partij – voeren maar het is wel verstandig om je hierover goed te laten informeren.
