Vandaag was het dan zover: de Commissie-Borstlap presenteerde het rapport over de toekomst van werk en inkomen. Het 112 pagina’s tellende rapport, Regulering van Werk, bestaat uit 47 adviezen en dient als advies voor het kabinet. De commissie stelt vast dat de huidige regels rondom werk onvoldoende passen bij de wereld van werk anno 2020. De arbeidsmarkt moet ingrijpend op de schop. Fundamentele aanpassingen zijn nodig om de Nederlandse economie in de toekomst draaiende te houden en mensen duurzaam in te kunnen blijven zetten. Het toekomstperspectief is gericht op arbeidsorganisaties en werkenden die wendbaar moeten zijn.
In deze blog een overzicht van de belangrijkste adviezen uit het rapport.
Minder en duurder flexwerk
Het is uit de klauwen gelopen met flexwerk en dat moet anders. Flexwerk moet volgens het rapport daarom flink duurder worden en payroll-constructies moeten verdwijnen. Er moet een hogere eerlijkere prijs betaald worden voor onzekerheid op de arbeidsmarkt. Het moet voor werkgevers onaantrekkelijk worden om mensen langdurig flexibel te laten werken. Dit is in lijn met het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) dat vorige week werd gepresenteerd.
Borstlap vindt dat de recente kabinetten met hun wetten en regels een arbeidsmarkt hebben gecreëerd waarin de ‘zwakste schouders in feite de zwaarste lasten’ dragen. Vooral laagopgeleide mensen hebben hier last van. Zij doen als gevolg hiervan vaker een beroep op de sociale zekerheid, kunnen minder opleidingen volgen en hebben drie keer zoveel kans om in de armoede te belanden. De consequenties van de onbalans zijn economisch, sociaal en maatschappelijk schadelijk en onwenselijk.
Ontslagrecht soepeler
Het vaste contract moet minder vast worden en het ontslagrecht moet soepeler worden. Het moet makkelijker worden om iemand te ontslaan. De rechten van vaste werknemers dienen ingeperkt te worden. Werkgevers moeten arbeidsvoorwaarden zoals salaris, werktijden en functie eenzijdig kunnen wijzigen. Bij bedrijfseconomische omstandigheden moet deeltijdontslag zonder preventieve toets mogelijk worden.
ZZP’ers
ZZP’ers moeten zich via één verplichte basisverzekering voor alle werkenden verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Iedere arbeidsongeschikte moet een uitkering op bijstandsniveau krijgen. Daarnaast moet er gelijke fiscale behandeling van arbeid zijn voor alle werkenden (werknemers en zelfstandigen). De (ruime) belastingvoordelen voor zelfstandigen moeten allemaal verdwijnen. Schijnzelfstandigheid moet worden aangepakt.
Er zijn nu meer dan 1 miljoen zzp’ers in Nederland. Als het rapport van Borstlap wordt opgevolgd zal dat aantal flink dalen.
Korter doorbetalen loon bij ziekte
Bij ziekte moeten werkgevers hun medewerkers niet twee maar één jaar loon doorbetalen. Hierdoor wordt het vaste contract minder duur voor werkgevers en worden risico’s beperkt.
Opleidingsbudget bij de geboorte
Er moet bij de geboorte een levenslang persoonlijk ontwikkelbudget toegekend worden. Dit kan gebruikt worden om als jongere een studie te volgen en later voor bij- of omscholing. De werkgever vult het ontwikkelbudget maandelijks aan met een bedrag dat gebaseerd is op een percentage van het salaris.
Betere en intensievere hulp bij (toekomstige) werkloosheid
De voorzieningen om mensen te helpen deel te nemen aan de arbeidsmarkt werken onvoldoende. De verblijfsduur in uitkeringen is, algemeen gesproken, te lang. Bij (toekomstige) werkloosheid moeten werknemers of werklozen daarom gebruik maken van ‘loopbaanwinkels’ in de buurt. Bij deze loopbaanwinkels werken arbeidscoaches die helpen bij het vinden van een baan, ook als er nog geen uitkering is toegewezen. Om- of bijscholing wordt betaald uit het persoonlijk ontwikkelbudget. Tegenover het recht op een uitkering staat de plicht om vanaf dag één actief te werken aan het verbeteren van de positie op de arbeidsmarkt. Kortom: er moet actief en intensief ingezet worden op het vinden van werk of re-integratie.
Omdat werklozen zonder arbeidsbeperking intensief ondersteund worden kan de WW-periode verkort worden. De uitkering moet verhoogd worden naar 90-100% van het laatstverdiende loon.
Basisbaan
Voor mensen die moeite hebben om een reguliere baan te vinden of vol te houden moeten gesubsidieerde basisbanen tegen het minimumloon komen.
Wil je meer weten? Het hele rapport vind je hier.