Het komt met regelmaat voor dat mensen op eigen initiatief en om gezondheidsredenen minder gaan werken of een andere functie gaan vervullen omdat ze zich niet ziek willen melden. In feite beschermen deze werknemers zichzelf tegen (langdurig) verzuim of (ergere) gezondheidsklachten. Wanneer een werknemer vervolgens toch uitvalt en een Ziektewet- of WIA-uitkering aan moet vragen kan dit gevolgen hebben. De uitkering wordt namelijk gebaseerd op het verzekerde loon in het jaar voor de officiële eerste ziektedag.
Neem Jane (34). Zij kampt al jaren met bloedarmoede, ernstige endometriose en een dysthyme stoornis en als gevolg hiervan heeft ze doorgaans weinig energie en periodes met veel pijn. Haar hectische functie als officemanager voor 36 uur per week houdt ze dan ook niet vol. Om die reden laat ze haar arbeidsovereenkomst aanpassen en gaat ze 24 uur per week werken als receptioniste. Dit gaat een lange tijd goed, maar uiteindelijk valt ze toch langdurig uit en wordt ze na 104 weken arbeidsongeschiktheid toegelaten tot de WIA.
Het naar beneden bijstellen van de arbeidsovereenkomst heeft wel gevolgen voor haar uitkering. Ze ontvangt immers 70% van het loon van voor de eerste ziektedag en ze is voor haar ziekmelding 12 uur minder gaan werken. Daar komt bij dat ze demoveerde naar de functie van receptioniste, wat een lager uurloon met zich meebrengt.
Medische afzakker
Jane’s besluit om op grond van een medische reden minder te gaan werken en een lagere functie te vervullen kan gezien worden als een medische afzakker. Jane is namelijk minder gaan werken op advies van een arts die dit goed kon onderbouwen.
Gevolgen uitkering
Waar het veel mensen om te doen is, is of een medische afzakker ook automatisch leidt tot een hogere uitkering. Daar is veel verwarring over, ook onder mensen die zich beroepsmatig met arbeidsongeschiktheid bezighouden.
Vaste rechtspraak maakt duidelijk dat een medische afzakker alleen betrekking heeft op de maatman en het maatmanloon en niet op het WIA-dagloon. Dit betekent concreet dat UWV het dagloon niet mag baseren op een eerdere referteperiode, bijvoorbeeld de periode dat je meer werkte. Dit zou in strijd zijn met de artikelen 13 en 23 Wet WIA. De Centrale Raad van Beroep stelt dan ook dat een medische afzakker niet relevant is voor het berekenen van het WIA-dagloon. Dit betekent dan ook dat de uitkering niet hoger gaat uitvallen wanneer je met succes een beroep doet op de medische afzakker.
Als UWV een medische afzakker aanneemt dan is het aannemelijk dat het arbeidsongeschiktheidspercentage stijgt. Dit is het gevolg van een hoger maatmanloon. In bepaalde gevallen kan dit er voor zorgen dat een WGA 35-80% wordt omgezet in een WGA 80-100% of dat er na het afwijzen van een WIA-uitkering wel recht op een uitkering ontstaat.
Minder werken…
Ben jij van plan om vanwege gezondheidsredenen minder te gaan werken? Ga dan eerst in overleg met een (bedrijfs)arts om je omstandigheden en zorgen te bespreken en zorg ervoor dat alles goed wordt vastgelegd. Dit kan bij het aanvragen van een uitkering wegens arbeidsongeschiktheid mogelijk een hoop narigheid voorkomen.
UWV
Heb je binnenkort een afspraak bij het UWV voor een medische beoordeling of voer je een bezwaarprocedure en denk je dat er sprake kan zijn van een medische afzakker? Dan is het belangrijk dat je dit goed kunt onderbouwen. Er moet sprake zijn van een medisch te objectiveren noodzaak om de arbeidsovereenkomst bij stellen, bijvoorbeeld op advies van een behandelend arts. Dit zien we ook terug in de jurisprudentie. Jane kon dit door aantekeningen in haar medisch dossier aantonen. Er was bij haar sprake van een medische noodzaak. UWV nam na een bezwaarprocedure dan ook aan dat Jane medisch was afgezakt.
Net als UWV kijken rechters naar de medische gronden en die moeten goed onderbouwd kunnen worden. De bewijslast is zwaar en dit maakt dat het niet makkelijk is om succesvol een beroep te doen op de medische afzakker. UWV vraagt altijd om bewijs waaruit blijkt dat iemand op advies van een medicus minder is gaan werken en toetst of er sprake is van een medische noodzaak. Kun je dit bewijs niet leveren of is er geen sprake van een medische noodzaak dan wordt het lastig om je te beroepen op de medische afzakker.
Meer weten?
Wil je meer weten over de medische afzakker in relatie tot de WIA en het dagloon? Bekijk dan deze blog van Stephanie Heijtlager en deze annotatie van Ed van den Boogaard voor meer verdieping.
