Ambtenaren vallen tot nu toe buiten het reguliere arbeidsrecht. Voor hen geldt het zogenoemde ambtenarenrecht. Dit gaat in 2020 veranderen. De Eerste Kamer stemde op 8 november 2016 in met het initiatiefvoorstel Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Deze wet brengt met zich mee dat de arbeidsrechtelijke status van ambtenaren gelijk wordt aan werknemers in het bedrijfsleven. Een aantal ambtenaren, zoals politieambtenaren, valt buiten het bereik van de nieuwe wet.

Arbeidsovereenkomst

De ambtelijke status verdwijnt niet maar het begrip ambtenaar wijzigt wel. Iedereen die werkzaam is voor een overheidsinstelling – dus ook medewerkers van UWV, de Autoriteit Persoonsgegevens en De Nederlandse Bank – is voortaan ambtenaar. In 2020 zal Nederland dus zo’n 30 duizend extra ambtenaren tellen.

Nieuwe ambtenaren worden niet meer aangesteld maar krijgen – net als in het bedrijfsleven – een arbeidsovereenkomst. Alle huidige aanstellingen worden per 1 januari 2020 omgezet in arbeidsovereenkomsten. Ambtenaren kunnen geen bezwaar maken tegen deze omzetting.

Ontslag

Bij ontslag veranderen er ook een aantal dingen. Zo kun je bij het ingaan van de wet geen bezwaar tegen ontslag meer maken bij de werkgever als bestuursorgaan maar moet het ontslag worden voorgelegd aan de kantonrechter. Voor werknemers met een arbeidsovereenkomst geldt immers het privaatrecht en die kent geen bezwaarprocedures. Verder is het mogelijk om als ambtenaar op staande voet te worden ontslagen. Voor de overheid als werkgever geldt dat er een ontslagvergunning van UWV nodig is of een ontbinding van de kantonrechter voor er tot ontslag mag worden overgegaan. De keuze voor UWV of de kantonrechter hangt af van de reden van het ontslag.

Een andere belangrijke wijziging is dat ambtenaren na 1 januari 2020 recht hebben op een transitievergoeding, dit is nu nog niet het geval.

Sociale zekerheid

De Wnra verandert niets aan de sociale zekerheid van ambtenaren. De wettelijke werknemersverzekeringen (WW, Ziektewet, WAO, enz.) zijn al van toepassing op overheidspersoneel. Dit blijft zo.